Het schietbootje van Pouw Maarse
Poulus of Pouw Maarse (1880-1957) was bloemist en had een kwekerij aan de Aalsmeerderdijk, aan de rand van de Haarlemmermeer bij Aalsmeer.
Zijn zoon had een kwekerij aan de Uiterweg aan de overkant van de Ringvaart, dus zal hij regelmatig zijn overgevaren. Vooral in de winter met onbetrouwbaar ijs kon zijn schietbootje hem dan van nut zijn. Het lichte, vurenhouten bootje kon gemakkelijk door één man vanuit het water op het ijs worden getrokken. Opvallend was namelijk dat onder aan de bodem van de schietboot, in de vaarrichting twee lange metalen strips waren aangebracht. Op het ijs dienden ze dus als schaatsen waardoor de boot een grote snelheid kon behalen. Oorspronkelijk zal Maarse de schietboot natuurlijk ook gebruikt hebben om er mee op eenden te jagen.
Een schietbootje op de Historische Tuin in Aalsmeer
Een schietboot was gemiddeld 3 meter lang en ruim 1 meter breed en werd vooral gebruikt voor de eendenjacht. Men moest met gekruiste armen roeien omdat de riemen ver voorbij elkaar staken. Jan Lunenburg beschrijft dat omstreeks de jaren ’40 en ’50 van de vorige eeuw er nog minstens tien schietbootjes bestonden in Aalsmeer.
Model van de schietboot van Pouw Maarse
Uit het maatboekje van scheepsbouwer C.J.W. (Han) de Vries blijkt dat hij omstreeks 1910 een schietbootje voor P. Maarse maakte, dit moet haast zeker de boot van Pouw Maarse zijn geweest. Han de Vries had al in 1907 twee schietbootjes afgeleverd aan Buskermolen en aan Melchior. Deze bootjes kostten ƒ 23, Pouw Maarse betaalde in 1910 wat meer, namelijk ƒ 27.
Uit het Maatboek van Han de Vries
Schietbootje voor P. Maarse
Vlak lang 3,13 breed voor kop 12, 1e kurk 81 van voor hart 50 van voor 29 100 van voor 38, 150 van voor 40, 200 van voor 38, 250 van voor 29½. Achter 11 Alle achterste maten vanuit de Middenlijn, bun in de midden 50 wijd, achterkurf 81 van achter, sprong 1e kurf 30, bun 33 achter 27, voorkop 20 hoog achter 18 hoog, gangen voor 16, midden 28, achter 15, boegsel voor 10, 1ste kurf 17, middenbun 18, achterkurf 16, achter 8, bun hoog midden 33 zonder dek, luik 34 wijd, latje voor kop ¾ de dik.
Prijs ƒ 28,–
Alleen de prijs is duidelijk, maar verder lijkt het voor ons een soort geheimtaal die C.J.W. (Han) de Vries (1868-1947) in zijn boekje gebruikte. Behalve bovenstaande gegevens tekende hij ook de zweihoeken, op de linker bladzijde, dit was voor hem voldoende om de boot te bouwen. Onder de roeibank in het midden van het bootje werd een droge bun met luchtgaatjes gemaakt. Op weg naar de jacht werden hierin de lokeenden opgeborgen.
De droge bun met afneembaar deksel onder de roeibank
Paul Hogervorst
Scheepsbouwer Hogervorst bouwde op verzoek van de stichting Oud Aalsmeer en gesponsord door De Vries Scheepsbouw omstreeks 1988 een model en later een replica van het schietbootje van Pouw Maarse. Het model was voor de familie van Pouw Maarse en de replica werd aan de Historische Tuin geschonken, waar het bootje nog altijd te zien is.
Kort voor de tewaterlating van de schietboot werd deze foto gemaakt. Links staat de initiatiefnemer Jan Lunenburg en in het midden de scheepsbouwer Paul Hogervorst. Het bootje zat keurig in de lak en glom als een spiegel. En dat had nu juist niet zo moeten zijn, volgens de deskundige oud-jager Dirk Eveleens Maarse. Het zonlicht werd weerkaatst in de lak met als gevolg dat de overvliegende eenden daarvan schrokken en ver uit de buurt zouden blijven. Die les heeft men ter harte genomen en de schietboot is later met een soort matgrijze verf behandeld.
Zie ook hoofdstuk: Schietbootje, ca. 1910
Met dank aan mevrouw L. van Emden-Maarse, kleindochter van P. Maarse
Bronnen: verschillende artikelen van Jan Lunenburg en D. Eveleens Maarse uit “Oud Nuus”, uitgave Stichting Oud Aalsmeer
