“Janny”- “De Oome Kees” 1934 – 2015

Autoboot

In het begin van de vorige eeuw groeide de belangstelling voor de pleziervaart met kleine motorboten bij de  welgestelde burgerij zoals kooplieden, notarissen of artsen. Het is geen wonder dat in de volksmond de ‘notarisboot’ een bekend model werd. Het was meestal een houten boot met daarop een hoge en met veel ramen uitgeruste opbouw. Later werden de bootjes meestal van staal gemaakt.

Behalve comfort wilde men ook wat meer snelheid en dus werden de motoren krachtiger. Zo ontstond de ‘autoboot’. De motor werd onder het voordek geplaatst, het autostuurwiel bevond zich helemaal vóór in de ruime kuip. In die open ruimte kon men enkele gemakkelijke rieten stoelen plaatsen, achterin was plaats voor een zitbank. De stuurman kon beschermd worden door een afneembaar windscherm. Bij lage bruggen was dit uiteraard erg handig.

Fast Away

Ook op de scheepswerf van C.J.W. de Vries aan de Helling in Aalsmeer werden omstreeks 1930 verschillende van deze autoboten bebouwd. Voor zover bekend is daar nog één van bewaard: de ongeveer 7.80 m lange “Fast Away”  die de oude scheepsbouwer voor eigen plezier bouwde en gebruikte. Voor zijn broer Arie de Vries bouwde hij een autoboot die “Schrijverke”  heette. 

Fast Away, Schrijverke en een onbekende autoboot, ca 1936

Na 1938 kwam deze boot regelmatig op “De Vlijt”  voor onderhoud en winterberging. Arie de Vries overleed in 1942, daarna zijn van het “Schrijverke”  geen gegevens bekend.

Janny

In 1934 werd op scheepswerf “De Vlijt” een stalen autoboot gebouwd voor de handelaar in bloemen Jacob Verbeek (1889-1960) uit Aalsmeer-Oost.

Het gezin van Jacob Verbeek, in het midden bij haar moeder: Janny

Hij was een zwager van Henk de Vries, die samen met zijn broer Johan in 1923 “De Vlijt” had opgericht. De motorboot “Janny” had volgnummer 384, het bouwnummer moet ongeveer 291 zijn geweest. Deze autoboot had de volgende afmetingen: lengte over alles 7 meter, breedte 2 m, hoogte 1 m en een diepgang van 0.60 meter. De oorspronkelijke motor was een Ford-A benzinemotor, het Ford stuurwiel is altijd nog in gebruik. Jacob Verbeek vernoemde de motorboot naar zijn jongste dochter Janny, die in 1925 was geboren en dus omstreeks de aflevering van de boot 9 jaar oud was.

                                   De autoboot “Janny” was in de eerste plaats een familieboot

Rekening

Toen de boot eind juli 1934 werd afgeleverd, stonden de volgende posten op de rekening: Boot,  overeengekomen prijs ƒ 800. Tent over de boot ƒ 55. Dek schuren en lakken, buitenom schilderen en teren, inclusief materiaal en arbeidsloon                       ƒ 13,20. Totaal te betalen: ƒ 868,20

Nieuwe schroef
Na ruim een jaar, in oktober 1935 kwam de “Janny” weer terug om een tamelijk ingrijpende werfbeurt te ondergaan. Daarvan zij de volgende posten bekend:

Motorboot hellingen, schoonmaken, schuren, lakken, verven en teren, inclusief arbeidsloon ƒ 21,30. Nieuwe schroef 16×14” ƒ 20,50. Vijf m² linoleum op de vloer         ƒ 12,20, teakhouten bankjes ingebouwd ƒ 21,25, een teakhouten zwemtrap ƒ 6.

Tot het jaar 1956 kwam de “Janny” regelmatig naar de scheepswerf voor onderhoud. Jacob Verbeek had ook een ‘vergrote BM’ die “Willem III” heette, ook deze boot kwam af en toe naar De Vlijt.

De Oome Kees

In 1960, na het  overlijden van Jacob Verbeek kwam de boot in het bezit van zijn zoon Kees Verbeek. Toen deze overleed kwam de boot terecht bij Arnold van Dobben, een oomzegger. Als eerbetoon aan de vorige eigenaar noemde Van Dobben de boot: “De Oome Kees”. De oude autoboot had het niet beter kunnen treffen: alles werd zorgvuldig en met oog voor het detail zoveel mogelijk in de originele staat teruggebracht. Het schip werd aangemeld bij de vereniging voor klassieke schepen “Oude Glorie” en regelmatig is “De Oome Kees” bij bepaalde maritieme gebeurtenissen te zien. Tachtig jaar oud wordt deze prachtige autoboot deze zomer, ongetwijfeld zal ze nog veel jaren op water te zien zijn! Tijdens de Feadship Heritage in 2014 kwam “De Oome Kees’, ex-“Janny” nog een keer terug op de plek waar ze ooit werd gebouwd, nu Kon. De Vries Scheepsbouw.

In september 2015 werd het geboortekaartje van kleinzoon Gijs van de eigenaars van ‘De Oome Kees’ gesierd met een afbeelding van deze historische autoboot, opnieuw een bewijs dat het schip nog steeds springlevend is!

Een nieuw leven

Nooit heeft men vroeger kunnen bedenken dat “De Oome Kees” ex-“Janny” bekend zou worden als model voor de Rotterdamse watertaxi’s! Tijdens de vele contacten tussen Arnold van Dobben en scheepsbouwer Tatje in Nieuwkoop, ontstond het idee om een nieuwe autoboot te bouwen. Als model diende “De Oome Kees”. Natuurlijk werd er heel wat gewijzigd en gemoderniseerd, maar het kenmerkende van de oorspronkelijke boot bleef bestaan. Zo varen er nu al sinds 1991 vanaf het Rotterdamse Hotel New York nieuwe autoboten over de Maas.