Bouwgeschiedenis
Drie timmerlieden van scheepswerf “De Vlijt” begonnen in de werkweek van 25 tot 31 juli 1936 met de bouw van bouwnummer 326. Het was een 12 voetsjol van mahoniehout in opdracht van architect F .A. Warners uit Amsterdam.
Uit het Bestekkenboek van de werf valt na te gaan door wie en hoeveel uur er aan deze 12 voetsjol werd gewerkt: Vier weken en 304½ arbeidsuren verder was de 12 voetsjol klaar. Dat was op 21 augustus 1936. In die tijd werd er gedurende een werkweek 47 uur gewerkt. Een voorman, zoals Jan Berkelaar, verdiende ongeveer 60 cent per uur. Een vakman tussen de 40 en 55 cent en een leerjongen tussen de 5 en 15 cent.
Hennie
De 12 voetsjol kreeg de naam “Hennie”. De officiële meting volgde in 1937 en het registratienummer werd 384. Het was een snelle zeiler waarmee door de familie Warners verschillende prijzen werden gewonnen. Bijvoorbeeld tijdens de Kaagweek die in juli 1940 werd gehouden. H. (Henk) Warners behaalde toen in de B-klasse van de 12 voetsjollen de hoofdprijs.
F.A. Warners
De Amsterdamse architect F.A. )Warners (1888-1952) is vooral bekend geworden als de bouwer van het zogenaamde ‘étagehuis’ en als voorstander van hoogbouw. Hoewel tegenwoordig relatief onbekend, genoot hij in zijn tijd ook bekendheid als bouwer van luxe villa’s en landhuizen, maar vooral van het eerste flatgebouw van Nederland dat een voorloper zou worden voor andere flatgebouwen van zijn hand. Het werk van F .A. Warners droeg de kenmerken van de Amsterdamse School. F .A. Warners trouwde in 1913 met Hennie de Lange, een dochter van de bekende uitgever Allert de Lange. Uit dit huwelijk werden behalve Allert, nog twee zoons geboren, Henk en Erik.
Sinds 1945 werkte F.A. samen met zijn oudste zoon Allert Warners (1914 -1980). Deze zette na de dood van zijn vader in 1952 het architectenbureau voort.
Warners was al vanaf 1930 een goede bekende van scheepswerf “De Vlijt” in Aalsmeer. In de werfboeken uit 1929 komt de naam van zijn zeilboot “Flying Wave” voor. Later is sprake van het zeiljacht “Boekanier” dat op “De Vlijt” in de winterberging lag. Omstreeks 1937 kocht F.A. Warners de 12 voetsjol “Plum”, die in 1932 als “Thor” op de werf gebouwd was. Ook deze jol lag op de werf in Aalsmeer in de winterberging.
Uitzonderingsprijs
Voor zijn zoon Henk Warners, toen 18 jaar oud, liet F.A. Warners in 1936 de 12 voetsjol met bouwnummer 326 maken, die hij vernoemde naar zijn vrouw: “Hennie”.
De prijs was f 439,10. Tot tweemaal toe staat in de werfboeken vermeld dat de prijs van deze jol een ‘uitzonderingsprijs’ was. Waarom een uitzonderingsprijs?
Jammer genoeg valt dat niet meer precies te achterhalen. Waarschijnlijk had het iets te maken met de bouw van een nieuwe zeilmakerij voor C. Hali.
Deze oud-marineman had vanaf 1930 een zeilmakerij in een klein houten loodsje op het werfterrein van “De Vlijt” in Aalsmeer.
In de zomer van 1936 werd een plan gemaakt om een nieuwe en grotere zeilmakerij te bouwen, eveneens op het werfterrein. Het gebouw zou eigendom van Hali blijven totdat hij zijn bedrijf zou beëindigen, daarna was de eerste gegadigde de scheepswerf, die de grond in eigendom had. Volgens de aanvraag van de bouwvergunning van 17 november 1936 bij de gemeente Aalsmeer werd het een bakstenen gebouw van ongeveer 10 x 15 meter naar een ontwerp van A.Warners, Ing. te Amsterdam. De architect van deze nieuwe zeilmakerij was dus Allert Warners, de oudste zoon van F.A. Warners. Dit is misschien de verklaring van de speciale prijs die door “De Vlijt” voor de “Hennie” werd gerekend. Zeilmaker Hali maakte in die tijd zeer veel jollentuigen en kende daardoor ook de familie Warners.
In de voorgevel van de zeilmakerij liet architect A. Warners een cementen blokje met daarin zijn naam inmetselen. Omstreeks 1955 was Allert Warners bekend als zeiler met zijn Draak “Vanguard”.
Tegenwoordig is het gebouw van de zeilmakerij nog in een goede conditie. Ook het steentje met de naam heeft de tand des tijds goed doorstaan. In het midden van de jaren vijftig van de vorige eeuw stopte Hali met de zeilmakerij en kwam het gebouw in gebruik bij de scheepswerf. Sinds die tijd wordt de voormalige zeilmakerij door “De Vries Scheepsbouw” als opslagloods voor materialen gebruikt.
Buitenplaats
Tegenwoordig heeft de jol een schitterende thuishaven, namelijk de buitenplaats “Mathanse” even buiten het Gelderse dorpje Terwolde langs de IJsseldijk. Het buitenhuis is omstreeks 1630 gesticht en dankt zijn naam aan de baai van Mantanzas op Cuba. Hier veroverde Piet Hein in 1628 de Zilvervloot en met een deel van het buitgemaakte zilver werd het landgoed Mathanse gesticht. De tegenwoordige eigenaar van het landgoed heeft voor de oude “Hennie”, die tegenwoordig “Windje” heet, een mooie plek in een van de garages gevonden.
Toen wij op 16 juni 2005 de jol konden bekijken was ze juist te water gelaten in de slotgracht. Een prachtige plek voor de ptachtige 12 voetsjol die inmiddels ruim 70 jaren oud is.
Momenteel zijn wij voorbereidingen aan het treffen voor een nieuw watersport programma, het programma komt begin 2012 op de diverse media terecht, internet, kabel, regio tv etc. het programma gaat zich richten op de watersporter en zijn belevenissen. We willen daarin ook aandacht gaan besteden aan diverse nieuwbouw en of renovatie projecten. Deze projecten willen we middels een verhaal lijn in de tijd in beeld gaan brengen. De vraag is of u ons wellicht in contact kan brengen met enthousiaste watersporters of werven die met een dergelijk project bezig zijn of daar binnenkort aan gaan beginnen? Ook een handige watersporter die een dergelijk project geheel zelf oppakt is voor ons interessant. Uiteraard zijn we ook geïnteresseerd om gedurende het seizoen mooie en interessante beelden vast te leggen.
Ben benieuwd naar uw reactie.
Met vriendelijke groet,
Remco Immink
Remco, leuk dat je de Vlijt website leest. In elk geval zijn onze klassieke restauraties in Makkum leuk materiaal!
L.S.,
Voor uw programma is het wellicht interessant te weten dat op de Historische scheepswerf De Delft in Rotterdam een zg Kapiteinssloep (9 m) is gebouwd op geheel traditionele wijze. Ik heb daar een tijdlang als vrijwilliger aan meegewerktEr zijn plannen om op vergelijkbare wijze een Barkas van 10 m te bouwen. Zie de website http://www.dedelft.nl
Veel succes met uw programma
Hougée