Gouvernementsjacht “Oranje”, 1957

Suriname                                                                                                                                                        Het motorschip met bouwnummer 542 komt onder verschillende aanduidingen in de werfboeken voor. Soms werd het een jacht genoemd, maar meestal gouvernementsvaartuig, of ‘tourneerboot’. Het ontwerp was van H.W. de Voogt en de opdrachtgever de Rijksvaartuigendienst in Den Haag. Het schip was bestemd voor het gouvernement van Suriname. Op 1 juli 1956 werd het contract getekend waarin de volgende gegevens werden vastgelegd: lengte over alles 20 m breedte 4.80 m en diepgang 1.50 meter. De romp was van gelast en geklonken staal van 5 en 6 mm dikte. De opbouw was van 4 mm staal, het hoofddek van moulmain teak, rift gezaagd, 60 x 40. Er werden twee Caterpillar diesels 134 pk type D 326F geplaatst.
Het dek moest op de traditionele manier met katoen gebreeuwd worden, de dekdelen waren voorzien van een breeuwnaad van 25 mm diep. Na het breeuwen werden de naden afgedicht met Minesota Mining Compound.

Bouwgeschiedenis
Op 28 februari 1957 werd de kiel gelegd, daarna werd de romp opgebouwd.
Het aangenomen klinkwerk was op 13 juni van dat jaar klaar. De toenmalige gouverneur van Suriname, J. van Tilburg, bezocht op 25 mei de werf om een indruk te krijgen hoe het schip er zou gaan uitzien, hij bleek zeer tevreden.
Het casco werd op 12 augustus 1957 te water gelaten en naar een andere helling van de werf overgebracht, dit in verband met het zandstralen van de stalen romp. In oktober werden de twee hoofdmotoren geplaatst.
De tewaterlating op 26 november werd alleen door de ontwerper H.W. de Voogt en zijn chef-tekenaar B. Vermeer bijgewoond. Op 5 december 1957 werd het gouvernementsvaartuig dat de naam “Oranje” had gekregen door het Ministerie van Overzeese Rijksdelen overgenomen.
Werfkapitein Jo van Laar bracht het schip later die maand naar Amsterdam waar het op 18 december op het dek van het ms “Hera” van de KNSM werd geplaatst met als bestemming Paramaribo. Het is moeilijk om nog iets over de “Oranje” terug te vinden, bestaat het schip nog? In ieder geval nog wel in 1978 toen Koningin Juliana in Suriname een tochtje maakte op het toen 21 jaar oude schip.

Een dagje varen
Het onderstaande is een samenvatting van een artikel van Ans Herenius over het bezoek van Koningin Juliana en Prins Bernhard in begin 1978 aan het kort hiervoor zelfstandig geworden Suriname.
‘Eén zondag is het koninklijk paar in Suriname. De prins gaat fijn vissen, de koningin gaat varen naar Alkmaar. Voor dag en dauw scheept zij zich in op het presidentiële jacht, dat nog steeds ”Oranje” heet, net als in de dagen waarin het nog het jacht van de gouverneur was. Terecht, want het brengt ongeluk om een schip te herdopen, zegt men.
Het is een gezellige boel op het water. Weliswaar zijn de rivieren – eerst de Suriname-rivier, later de Commewijne – te breed en is de vaargeul te centraal gelegen om goed de oevers te kunnen bekijken, maar op verzoek wordt toch zo dicht mogelijk gevaren langs de houten, al lang verlaten plantagewoningen, zoals het eens zo statige ,,Voorburg”.
Van Fort Nieuw-Amsterdam wapperen de vlaggen en ter hoogte van Mariënburg krijgt de ,,Oranje” een ere-escorte van een stel vrolijk versierde bootjes, die dank zij de lawaaierige buitenboordmotoren het jacht kunnen bijhouden.
De inzittenden, voltallige families – het lijkt bijna onwaarschijnlijk dat zoveel mensen in één zo’n rank bootje kunnen – houden niet op met wuiven naar de koningin. Als er aangelegd moet worden bij de steiger van Alkmaar, is er van alle kanten heel wat beleid voor nodig om geen scheepsbrokken te maken, en als de pers dan de wens te kennen geeft nog vóór de koningin aan land te gaan, is de chaos compleet.
Op ons schip gaat de sirene loeien ten teken dat we vast raken in de modder, er zit voor de fotografen niets anders op dan over te stappen op een bootje van de havenpolitie, dat wel dicht onder de wal kan komen.’
Gepubliceerd in het weekblad “Margriet”, maart 1978.