“IJtunnel-4”, 1939

Casco

Op 25 januari 1939 werd op de werf in Aalsmeer begonnen met de werkzaamheden voor de afbouw van een stalen casco dat ergens anders was gebouwd. Op dit casco werd eerst een stalen opbouw gemaakt, daarna alle binnenbetimmering, het glaswerk in de opbouw, de RUSTON LINCOLN 15 pk dieselmotor geplaatst en tenslotte alles geschilderd. Er is tot nu toe geen foto terug te vinden van deze ‘veerdienstboot’ voor de Rederij C. en D.J. Boekel, Wittenkade te Amsterdam. Gelukkig is nog wel een plantekening, gemaakt door J. Verhoef, van het schip in het archief van de werf bewaard. De afmetingen waren als volgt: lengte over alles 14,70 meter, lengte in de waterlijn 13,60 meter, breedte 3,40 meter en een diepgang tussen de 0,50 tot 0,80 meter.
De veerdienstboot kreeg de naam “IJtunnel” en dat bijna 30 jaar voordat deze tunnel werkelijkheid werd!
De IJtunnel werd afgeleverd in de eerste week van juli 1939, in augustus volgde de rekening van ƒ 4610,75. Op 5 juli 1939 werd de boot in Amsterdam gemeten en kreeg als merk: Amsterdam 10254. De IJtunnel kwam in de winter van 1939 – 1940 weer op de werf terug, want er volgde nog een nieuwe post die door de firma Boekel betaald werd op 10 januari 1940. De rekening vermeldt het volgende: Schot aangebracht, ƒ 220,98

Indeling
Volgens de in februari 2010 teruggevonden plantekening uit 1939 was de IJtunnel als volgt ingedeeld:
1. In het voorschip bevond zich de motorkamer waar de Ruston Lincolnmotor stond opgesteld.  In de romp, bij de motorruimte zaten aan SB en aan BB twee patrijspoorten.
2. Direct hier achter stond het half overdekte stuurhuis met stuurwiel en instrumentenpaneel.                                                                                                                                              3. Hierachter bevonden zich aan beide zijden van het schip twee trapjes van ongeveer 1 meter diep die naar de overdekte passagiersruimte voerden.
4. Deze overdekte ruimte was ruim 6 meter lang en net zo breed als het schip. In het dak zat een schuifluik van 3,20 x 2 meter, in de zijkanten bevonden zich aan beide zijden 6 tamelijk grote ramen. Zowel aan SB als aan BB stonden 10 teakhouten banken met een lengte tussen de 1,20 tot 1,40 meter. Achterin de passagiersruimte stond een schot, hierachter bevonden zich twee ruimtes: aan BB zijde een keukentje en aan SB zijde een kleine wc-ruimte.
Via het gangetje tussen deze twee ruimtes kon men door een opening met twee klapdeurtjes, het achterdekje bereiken.
5. Dit achterdek was open en voorzien van een zitbank in hoefijzervorm, in de vorm van het achterschip.

Rederij Boekel

Bij de Haarlemmerpoort in Amsterdam liggen twee IJtunnel overzetschepen van Rederij Boekel, 1938

Cor , zie de foto hieronder, Piet en Daaf Boekel waren de mensen die deze rederij groot maakten en daarnaast veel betekenden voor hun stadswijk Westerkwartier, tegenwoordig stadsdeel Westerpark.

Deze wijk bestaat onder meer uit de volgende buurten: Spaarndammerbuurt, Zeeheldenbuurt, Staatsliedenbuurt en de Frederik Hendrikbuurt. In dit stadsdeel staat nog altijd de houtzaagmolen “De Otter”, waar in 1838 onze voorouder Hendrik Sijbrand de Vries werd geboren. De Amsterdamse werf van Steven Seijmonsbergen maakte voor de rederij van de firma Boekel de veerpontschepen die de naam IJtunnel 1, 2 en 3 droegen en dus waarschijnlijk ook de romp van de veerdienstboot die in Aalsmeer op de werf van de gebroeders De Vries werd afgebouwd. Dit werd IJtunnel 4.

Slot
Tijdens de bezetting werden de boten van Boekel geroofd en naar andere steden vervoerd. Zwaargehavend vond Boekel zijn boten na de oorlog in Papendecht terug. De overzetboten van Boekel onderhielden diensten vanaf het Haarlemmerplein, voor de Haarlemmerpoort, naar het Mosplein in Amsterdam-Noord. Daar waren in die tijd nog veel bedrijven gevestigd waar de arbeiders per veerboot naar toe gingen. Wim de Graaf heeft hier veel onderzoek naar gedaan. Waarschijnlijk is er van de IJtunnel 4 maar één foto bewaard en dat is een ansichtkaart. Hierop staat het schip afgebeeld met de naam “UNO”.

De UNO, ex-IJTUNNEL 4,  foto via Wim de Graaf

In 1975 werd rederij Boekel overgenomen door rederij Kooij en na 1967 werden de schepen verkocht aan privé personen.