1 november 1775
Het grote Haarlemmermeer bedreigde omstreeks 1800 steden zoals Leiden en Amsterdam. Niet voor niets werd de bijnaam van dit meer ‘de Waterwolf’ want hoge golven hapten steeds grotere brokken van de oevers.
Bovendien hielpen de bewoners het water nog een handje door het veen weg te baggeren om met de verkregen turf hun huizen te verwarmen. Tussen het Oosteinderdijkje bij Aalsmeer en het opdringende water van het meer bevond zich nog maar een smalle strook slappe veengrond.
Gelukkig werd omstreeks 1850 het grote meer bedijkt en leeggepompt, het water werd afgevoerd door een ringvaart. Daarna werden de oude oeverlanden door de Aalsmeerders gebruikt als teeltakkers, waar zij soms bijnamen voor bedachten. Zo was er bijvoorbeeld een akker die “Amerika” genoemd werd, waarschijnlijk omdat het stukje grond zo ver van het oude dorp verwijderd lag. Achter deze akker lag een een stukje water dat het Mettenhoekse Poeltje heette. Hieronder een afbeelding van de kaart van Klaas Vis die in 1774 werd uitgegeven.
1. Haarlemmermeer; 2. Mettenhoekse Poeltje: 3. Amerika;
4. Oosteinderdijkje (nu Oosteinderweg); 5. Lijnbaan
Amerika
Het jaar 1923 bracht grote veranderingen voor de oude akker Amerika, die in die tijd eigendom was van de familie Keessen. In het voorjaar werd de linker helft verkocht aan Gerrit Oud, die daar een handelskwekerij begon. Een paar maanden later kochten de broers Henk en Joh. de Vries de rechterhelft voor ƒ 10.000. Zij wilden er een een scheepswerf beginnen. De eerste tijd mochten zij het bruggetje van Oud over de sloot langs de Oosteinderweg gebruiken om op hun scheepswerf te komen. Gerrit Oud en zijn vrouw kwamen oorspronkelijk uit Purmerend, waar hun families bekende ondernemers waren. Kweker Oud liet in 1927 een door de architect prof. J.F. Berghoef ontworpen huis aan de Oosteinderweg bouwen. Vier jaar later bouwden ook de gebroeders De Vries hun woonhuizen aan de Oosteinderweg, deze woningen waren ontworpen door architect W. Maarse.
Schoorsteen
Vroeger werden de bloemenkassen warm gestookt door buizen waardoor heet water stroomde. Centraal op de kwekerij stond een ketelhuis met daarin de kolengestookte ketels met daarbij een hoge schoorsteen. Kweker Oud liet de schoorsteen bouwen door de Firma De Ridder uit Den Haag. Rianca van Kessel maakte in 2013 deze foto van de emaille plaat die op de scheepswerf bewaard wordt.
De Ridder was daarin gespecialiseerd en bouwde in de eerste helft van de vorige eeuw honderden fabrieksschoorstenen.
Bij kwekerij Oud werd de 20 meter hoge schoorsteen in 1928 geplaatst. Het gevaarte stak hoog boven de kassen van de kwekerij en de daar naast gelegen loodsen van de scheepswerf uit.
1932. Op de voorgrond het Mettenhoekse poeltje met links de scheepswerf en rechts kwekerij Oud met de schoorsteen
Expansie
Tientallen jaren bleef de situatie bestaan op Amerika, de ene helft voor scheepswerf ‘De Vlijt’ en de andere helft voor de Firma Oud. Het ging goed met beide bedrijven, langzaam maar zeker groeiden de bezigheden. Omstreeks 1970 besloot kwekerij Oud dat het complete bedrijf op een andere plaats zou worden voortgezet. Voor De Vries kwam toen de gelegenheid om de grond van de kwekerij aan te kopen. Dat gebeurde in 1972 en al in de zomer van dat jaar werd een nieuwe hal gebouwd. De scheepswerf had de ruimte hard nodig: tijdens de bouw van de hal werden er al secties van het motorjacht ‘Jardell’ geplaatst!
Tijdens de bouw van de hal, werd de ‘Jardell’ gebouwd
Op de foto uit 1972 zijn in het midden nog enkele kassen van kwekerij Oud te zien, en natuurlijk de 20 meter hoge schoorsteen. Achter de kassen is de fundatie zichtbaar voor de nieuwe hal waarin het jacht ‘Jardell’ zou worden gebouwd. Op de voorgrond de Oosteinderweg.
1928 -1989
In de herfst van 1989 werd de schoorsteen van Oud, inmiddels 71 jaar oud, gesloopt. De Vries Scheepsbouw moest opnieuw uitbreiden, deze keer werd onder andere het eerste dok gegraven en de bestaande hallen werden vergroot. De oude akker Amerika is inmiddels onherkenbaar geworden. Van de teelakkers waar ooit door de familie Keessen grote hoeveelheden aardbeien werden geoogst, is niets meer zichtbaar. Amerika is in ruim honderd jaar veranderd in een gebied waarop een moderne en toonaangevende scheepswerf staat. De Oosteinderweg is gebleven, evenals het Mettenhoekse Poeltje, maar de firma Oud en de hoge schoorsteen zijn geschiedenis geworden…
Schoorsteen van de voormalige kwekerij G. Oud en ketelhuis in 1981