Over het schip
De Spaarnejol werd in twee series gebouwd, de eerste onder bouwnummer 402 telde 21 zeilbootjes van dit type. De tweede serie, bouwnummer 404 bestond uit 5 stuks. De bouwperiode lag tussen november 1940 en augustus 1941.
Ontwerper H.W. de Voogt maakte het ontwerp voor de Haarlemsche Jacht Club. Deze watersportvereniging richtte in 1940 de Spaarnejollenklasse op.De afmetingen van de Spaarnejol waren als volgt: lengte over alles 4.85 meter, in de waterlijn 4.25 meter en breedte 1.65 m. Diepgang zonder zwaard 0.19 m en met zwaard 0.82 meter.
De zeiloppervlakte was: grootzeil: 7.5 m², fok: 5.5 m² . Totaal aan de wind: 13 m². Eventueel een Spinnaker van 10.5 m².
De bouwwijze was als volgt: romp, onder water: 10 mm eikenhout of teak.
Boven water 10 mm mahonie.
Dek: 15 mm mahonie. Voordekje: 3 mm ‘hardwood’, (Masonite).
Zwaard: 5 mm gegalvaniseerd staal.
Spanten: knikspant en van grenenhout.
Tendens
In de laatste jaren voor de Tweede Wereldoorlog (1939 – 1945), ontstond een steeds grotere belangstelling voor een nieuw, klein en lichtgewicht type zeiljachtje. Ontwerper H.W. de Voogt liep ook hier weer op de ontwikkeling vooruit want al in 1934 ontwierp hij een zeilboot van 6.55 meter lengte dat “Vogeljachtje” werd genoemd.
In 1939 introduceerde de “Deurenfabriek Bruynzeel” uit Zaandam de 6.50 meter lange “Valk”. Scheepswerf “De Vlijt” in Aalsmeer kwam in het voorjaar van 1940 met het 5 meter lange zeiljacht je van het type “Snipjachtje” op de markt. Dit was een eigen werfontwerp en getekend door het toenmalige personeelslid J.Verhoef.
In de herfst van 1940 ontwierp H.W. de Voogt een middenzwaard jol met een lengte van 4.85 meter. De naam van dit type werd “Spaarnejol”. De Voogt ontwierp deze knikspant jol in opdracht van de Haarlemsche Jacht Club. Men wilde dit scheepje als verenigingsklasse voor onderlinge wedstrijden gebruiken.
Bouwgeschiedenis
De opdracht voor de bouw van de eerste serie van tien werd aan scheepswerf “De Vlijt” verleend en in de week van 23 tot 29 november 1940 werd met de bouw begonnen. De volgende medewerkers, timmerlui, ijzerwerkers en schilders, werkten mee aan deze eerste serie: C. van Leeuwen, M.J. Berkelaar, R.P. de Wit, A. Berkelaar, J de Vries jr., A. Wies, G. Pulleman, D. Boomhouwer, P. Vogelaar, R. van Harsten en G. Heystek.
In de werkweek van 12 tot 18 april 1941 was de eerste serie klaar. Men had ondertussen gemerkt dat de belangstelling groot was en het aantal van 10 scheepjes werd al snel uitgebreid tot 15. Nog weer iets later tot 21. Tussen 22 februari en 29 augustus 1941 zouden er nog vijf volgen, zodat in totaal 26 Spaarnejollen op “De Vlijt” gebouwd zijn.
De meeste zeilen werden door zeilmaker C. Hali in zijn zeilmakerij op het werfterrein gemaakt.
J.W. Heyting
Ontwerper H.W. de Voogt liet in 1941 een brochure over dit scheepje uitgeven. De in 1915 geboren schilder en tekenaar Johan Willem Heyting (1915 – 1995) maakte hiervoor een paar karakteristieke pentekeningen. Later maakte deze kunstenaar naam door zijn impressionistische en figuratieve stijl waarmee hij onder meer zeeën, schepen en havens weergaf.
J.W. Heyting werd in de jaren vijftig van de vorige eeuw bekend door zijn medewerking aan verschillende plaatjesalbums van de Koek-en Beschuitfabriek G. Hille uit Zaandam. onder andere “Der Vaderen Erf”.
De Voogt benadrukte in de pers dat dit kleine en moderne scheepje alles gaf, wat in het groot bij de modernste ‘renjachten’ voorkwam. In januari 1941, twee maanden nadat de eerste serie op stapel was gezet, werd in een advertentie meegedeeld dat deze al helemaal was uitverkocht.
Slot
In de Waterkampioen van 18 januari 1941 werd door een van de toekomstige eigenaren, Ernst O. Moltzer, een in een groot artikel, vergezeld van een paar tekeningen, ruime aandacht aan de Spaarnejol geschonken.
Ernst Moltzer, foto ca 1935
De Spaarnejol werd vaarklaar geleverd inclusief grootzeil, fok, waterdichte zak voor het grootzeil en de fok, een haakstokje, een peddel, vier meertouwen, twee stootzakjes, katoenen schoten en drie zeilbanden.
Een advertentie uit 1941 prees het scheepje als volgt aan:
Werkelijk iets bijzonders voor den lagen prijs van voorloopig ƒ 600!
Folder met illustraties van J.W. Heyting:
Zie ook het hoofdstuk: Model van een Spaarnejol
Dat is dan wellicht het bootje waarmee Ernst Moltzer met twee vrienden, Kolff en Van der Flier, op 14 november 1941 naar Engeland is vertrokken en nooit aangekomen.